Đầu tháng Tư này, HTX Thanh long sạch Hòa Lệ (thị trấn Ma Lâm – huyện Hàm Thuận Bắc) vinh dự là HTX duy nhất của tỉnh Bình Thuận nhận giải thưởng 'Ngôi sao HTX năm 2025' tại lễ tôn vinh 100 HTX tiêu biểu năm 2025 diễn ra tại Hà Nội, do Liên minh HTX Việt Nam tổ chức.
Từ sản xuất tự phát đến mô hình HTX kiểu mới hiệu quả
Đây là niềm tự hào không chỉ của HTX Thanh long sạch Hòa Lệ mà của cả khu vực KTTT của Bình Thuận. Thời gian qua, các HTX ở Bình Thuận được sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Bình Thuận đã khẳng định được vai trò quan trọng trong xóa đói giảm nghèo, đi lên bằng chính năng lực của mình trên cơ sở những sản vật địa phương.
Đơn cử như HTX Thanh long sạch Hòa Lệ đã mang đến một luồng gió mới, thay đổi căn bản phương thức sản xuất và đời sống của người nông dân. HTX Thanh long sạch Hòa Lệ được thành lập năm 2017 với mục tiêu tập hợp những người nông dân tâm huyết, cùng nhau sản xuất thanh long theo hướng an toàn, bền vững. Thay vì canh tác theo kinh nghiệm truyền thống, các thành viên HTX được trang bị kiến thức về quy trình sản xuất VietGAP, GlobalGAP, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào chăm sóc cây trồng, quản lý dịch hại một cách hiệu quả và thân thiện với môi trường.
 |
|
Liên kết chuỗi, hoàn thiện quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGAP, mở ra cơ hội xuất khẩu cho quả thanh long Bình Thuận sang những thị trường khó tính như EU, Nhật Bản, Úc và Hàn Quốc. (Ảnh BBT) |
Hiện nay, HTX có 18 thành viên chính thức và 34 thành viên liên kết với diện tích thanh long 35,2 ha, trong đó có 10 ha sản xuất theo tiêu chuẩn Global GAP, diện tích còn lại sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP; Liên kết chuỗi tiêu thụ với các HTX, hộ nông dân với diện tích trên dưới 200 ha. HTX thanh long Hòa Lệ đã tiên phong trong việc xây dựng sản phẩm OCOP, với hàng loạt sản phẩm từ trái thanh long tươi đến các sản phẩm chế biến. Từ khi tham gia Chương trình OCOP vào năm 2020, HTX Hòa Lệ đã không ngừng mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng sản phẩm và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
Nhờ tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn chất lượng, sản phẩm thanh long của HTX Hòa Lệ không chỉ đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước mà còn từng bước chinh phục các thị trường khó tính như châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc. Việc xây dựng được thương hiệu uy tín đã giúp HTX có đầu ra ổn định, giá bán tốt hơn, từ đó nâng cao thu nhập cho các thành viên.
Tạo nên hệ sinh thái việc làm đa dạng
Điểm đáng chú ý là HTX Hòa Lệ đã tạo ra một hệ sinh thái việc làm đa dạng. Bên cạnh những thành viên trực tiếp tham gia sản xuất trên các vườn thanh long, HTX còn tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động địa phương trong các khâu như chăm sóc và thu hoạch, thuê mướn lao động thời vụ để tỉa cành, bón phân, tưới nước, thu hoạch quả, giúp những người có ít đất hoặc không có đất sản xuất có thêm thu nhập; Sơ chế và đóng gói, xây dựng nhà sơ chế, đóng gói hiện đại, tạo việc làm thường xuyên cho lao động nữ, người trung niên với mức lương ổn định; Quản lý và dịch vụ, tuyển dụng nhân viên quản lý chất lượng, kế toán, marketing, hậu cần, tạo cơ hội cho những người có trình độ chuyên môn.
Các sản phẩm của HTX Hòa Lệ không chỉ đáp ứng tiêu chuẩn an toàn thực phẩm mà còn ứng dụng công nghệ hiện đại, với quy trình sản xuất được cập nhật qua nhật ký điện tử, đảm bảo truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Đồng thời, HTX cũng hợp tác chặt chẽ với các nhóm liên kết chuỗi, hoàn thiện quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGAP, mở ra cơ hội xuất khẩu sang những thị trường khó tính như EU, Nhật Bản, Úc và Hàn Quốc.
Trong năm qua, HTX đã tiêu thụ trên dưới 6.000 tấn thanh long cho thành viên, các HTX liên kết chuỗi và nông dân trong và ngoài huyện, doanh thu hàng năm hàng chục tỷ đồng, giải quyết việc làm thường xuyên bình quân 80 - 100 lao động với thu nhập từ 7 - 10 triệu đồng/tháng…
Ông Nguyễn Văn Ba, một thành viên của HTX Hòa Lệ, chia sẻ: "Trước đây, gia đình tôi trồng thanh long theo kiểu truyền thống, năng suất bấp bênh, giá cả lại hay bị thương lái ép. Từ khi tham gia HTX, được hướng dẫn kỹ thuật, được hỗ trợ đầu ra, cuộc sống gia đình tôi đã ổn định hơn nhiều. HTX còn tạo việc làm thêm cho mấy người trong xóm vào mùa thu hoạch, giúp họ có thêm thu nhập trang trải cuộc sống."
Câu chuyện của ông Ba chỉ là một trong rất nhiều những đổi thay tích cực mà HTX Thanh long sạch Hòa Lệ đã mang lại cho cộng đồng nông dân địa phương. HTX không chỉ đơn thuần là một tổ chức kinh tế mà còn là một cộng đồng sẻ chia, giúp đỡ nhau cùng phát triển, góp phần quan trọng vào công cuộc xóa đói giảm nghèo của tỉnh Bình Thuận.
Hướng tới phát triển bền vững
Để mở rộng quy mô sản xuất, kinh doanh, thời gian qua HTX thanh long sạch Hòa Lệ còn đón những đoàn khách trong, ngoài nước Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu đến tham quan vườn, trải nghiệm ẩm thực các món ăn chế biến từ thanh long, giao lưu văn hóa vùng miền.
Nói về quy trình sản xuất thanh long sạch của HTX, ông Đỗ Thanh Hiệp, Giám đốc HTX thanh long sạch Hòa Lệ chia sẻ, để áp dụng quy trình canh tác thanh long VietGAP ra nông sản sạch, an toàn cho sức khỏe và môi trường, HTX hướng dẫn các thành viên tuân thủ những quy định như sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học, không sử dụng thuốc ngoài danh mục cho phép hoặc thuốc bị cấm, đảm bảo thời gian cách ly trước khi thu hoạch, phải ghi sổ sách nhật ký sản xuất rõ ràng, trung thực.
 |
|
Nhờ tham gia HTX trồng thanh long mà kinh tế nhiều hộ dân ở Hàm Thuận Bắc ngày một khấm khá. (Ảnh BBT) |
“Việc bảo đảm các yêu cầu cụ thể về bảo vệ môi trường trong quá trình sản xuất tạo điều kiện HTX nhanh chóng được cấp giấy chứng nhận GlobalGAP, VietGAP. Đây là giấy thông hành giúp thanh long HTX thâm nhập thị trường, đặc biệt thị trường xuất khẩu”, ông Đỗ Thanh Hiệp chia sẻ.
Bên cạnh sản phẩm thanh long sạch xuất tươi, HTX Hòa Lệ cũng đã đầu tư chế biến sâu 16 sản phẩm; trong đó 11 sản phẩm đạt OCOP 3 sao, 5 sản phẩm được bình chọn “Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu”. Điển hình như thanh long sấy thăng hoa đỏ - trắng, được lấy từ những trái thanh long sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGAP, VietGAP đưa vào xưởng rửa sạch, bóc vỏ, cắt theo hình tam giác, dày 1cm, cạnh 3 - 4cm. Các lát thanh long được xếp vào khay, đưa vào máy sấy thăng hoa trong vòng 36 - 40 giờ, cho ra thành phẩm, đóng bao bì, dán nhãn, bảo quản.
Câu chuyện thành công của HTX Thanh long sạch Hòa Lệ là một minh chứng rõ ràng cho vai trò quan trọng của mô hình HTX kiểu mới trong việc nâng cao giá trị nông sản, tạo việc làm và xóa đói giảm nghèo cho nông dân. Với những ưu điểm vượt trội về liên kết sản xuất, ứng dụng khoa học kỹ thuật, đảm bảo chất lượng và tiếp cận thị trường, các HTX đang ngày càng khẳng định vị thế là một thành phần kinh tế quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bình Thuận.
Cũng nhờ những đóng góp của khu vực KTTT, HTX trong đó có HTX Thanh long sạch Hòa Lệ mà tỉ lệ giảm nghèo của huyện đã rõ rệt. Qua kết quả rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo định kỳ hàng năm, đến cuối năm 2024, toàn huyện Hàm Thuận Bắc giảm 2,33% tỷ lệ hộ nghèo đa chiều, bình quân giảm 1,17%/năm; đưa tỷ lệ hộ nghèo của huyện từ 5,53% năm 2022 (2.741 hộ) xuống còn 3,2% năm 2024 (1.606 hộ).
Với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của các cấp chính quyền, sự hỗ trợ hiệu quả của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Bình Thuận, cùng với sự nỗ lực, sáng tạo của các HTX như Hòa Lệ, tin tưởng rằng những mô hình hay như HTX Thanh Long Hòa Lệ sẽ ngày càng nhiều, lan tỏa ngày một nhiều để khu vực kinh tế tập thể của Bình Thuận ngày càng phát triển vững mạnh, đóng góp quan trọng vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội bền vững và nâng cao đời sống của người dân. HTX Thanh long sạch Hòa Lệ sẽ tiếp tục là một hình mẫu tiêu biểu, lan tỏa những giá trị tốt đẹp và truyền cảm hứng cho sự phát triển của các HTX, xứng đáng là 'Ngôi sao HTX năm 2025'.
Quốc Anh
